Actieradius van een elektrische auto

Eén van de belangrijkste vragen rondom elektrische auto’s is momenteel nog altijd de actieradius: ‘hoe ver kan deze elektrische auto nu echt op een volle accu rijden?’. Veel potentiële kopers zien bij de beantwoording van deze vraag al snel door de bomen het bos niet meer. De officiële opgave van autofabrikanten komt totaal niet overeen met de werkelijke actieradius en de zogenaamde ‘praktische actieradius’ blijkt ook nog eens van allerlei factoren afhankelijk te zijn.

Om meer duidelijkheid te scheppen in deze getallenzee, is sinds versie 1.1 een nieuw onderdeel aan de EV Database toegevoegd waarin duidelijk te zien is wat nu echt de actieradius in diverse praktische situaties is.

Zes indicaties van de daadwerkelijke actieradius

Stad - Winter
Stad - Zomer
Snelweg - Winter
Snelweg - Zomer
Gecombineerd - Winter
Gecombineerd - Zomer

Stad, snelweg en gecombineerd

De snelheid waarmee gereden wordt is een belangrijke factor bij het bepalen van de daadwerkelijke actieradius. Om beter weer te geven welke invloed snelheid op de actieradius heeft, worden de cijfers uitgesplitst in drie hoofdgroepen:

Stad

Bij het bepalen van de actieradius in de stad wordt uitgegaan van uitsluitend rijden binnen de bebouwde kom. Het gaat hier dus om zeer lage gemiddelde snelheden en regelmatig optrekken en afremmen.

- Het rijden in de stad is voor de elektrische auto ideaal: de snelheid is relatief laag en bij stilstand gebruikt een EV nagenoeg geen energie. Bovendien heeft een elektrische auto een belangrijk wapen in de stad: regeneratief remmen. Wanneer fossiele auto’s afremmen wordt de snelheid van de auto door de remmen omgezet in warmte. De energie gaat dan dus volledig verloren. Elektrische auto’s gebruiken hun remmen in de meeste gevallen echter helemaal niet. In een EV wordt de elektromotor namelijk ook gebruikt als rem: de motor wordt in feite tijdelijk een generator. De energie die de motor terugwint gaat terug de accu in en kan later weer gebruikt worden bij het optrekken.

Snelweg

Bij het bepalen van de actieradius op de snelweg wordt uitgegaan van uitsluitend rijden op de snelweg. Er wordt dus geen stadsverkeer of N-weg meegenomen in de berekening. Het gaat om het constant aanhouden van 110 km/u.

- Het langdurig rijden op hogere snelheid kost alle soorten auto’s relatief meer energie. De hoge snelheid levert namelijk veel luchtweerstand op. Bovendien neemt deze luchtweerstand exponentieel toe: je hebt steeds meer vermogen nodig om harder te gaan. Dit betekent dus dat je met een hogere snelheid aanzienlijk meer energie moet verbruiken om dezelfde afstand te overbruggen. Het voordeel is uiteraard wel dat je eerder aankomt op je bestemming. Voor elektrische auto’s betekent dit (net als bij alle andere auto’s) dat de actieradius aanzienlijk afneemt bij het rijden op hogere snelheid.

Gecombineerd

Bij het bepalen van de gecombineerde actieradius wordt een mix van stadsverkeer, N-wegen en snelweg toegepast. Deze mix is per rit en bestuurder anders, maar er is een gemiddelde gekozen om zo goed mogelijk de werkelijk te verwachten gemiddelde actieradius weer te geven.

- De gecombineerde actieradius geeft voor de meeste bestuurders een idee van de actieradius die een bepaalde elektrische auto zal aangeven met een volle accu. Uiteraard kan de actieradius alsnog per bestuurder sterk verschillen: sommige bestuurders rijden defensief, anderen agressief. De ene bestuurder rijdt vooral korte stukken door de stad en over N-wegen, de andere bestuurder rijdt dagelijks lange stukken over de snelweg. Door zelf de cijfers te combineren kan echter een heel redelijk beeld geschetst worden van de daadwerkelijke praktische actieradius.

Winter en zomer

Voor alle auto’s geldt dat weersomstandigheden een directe invloed hebben op het verbruik en de actieradius. Bij elektrische voertuigen is echter vooral het negatieve effect van een lage buitentemperatuur beter merkbaar dan bij fossiele auto’s. Om het effect van de weersomstandigheden zo simpel mogelijk weer te geven is er een ‘winter’ en ‘zomer’ waarde.

Winter

De actieradius wordt gecorrigeerd naar een ‘worst-case scenario’: een buitentemperatuur van -10° Celsius en continu gebruik van de verwarming om de binnentemperatuur acceptabel te houden. Er zijn diverse redenen die ervoor zorgen dat een elektrische auto minder goed presteert bij een lagere temperatuur, maar vooral het gebruik van de verwarming kost veel extra energie. Waar een fossiele auto restwarmte van de motor kan gebruiken, moet een elektrische auto warmte genereren door energie uit de accu te onttrekken.

- Er zijn uitzonderlijke situaties denkbaar waarin de actieradius nog lager uitvalt, maar in de praktijk zal de getoonde waarde een redelijke benadering van de daadwerkelijke actieradius in zeer winterse condities weergeven.

Zomer

De actieradius wordt gecorrigeerd naar een ‘best-case scenario’: een buitentemperatuur van 23° Celsius zonder gebruik van climate control. Deze omstandigheden zijn voor alle auto’s ideaal: er is geen energie nodig voor het koelen of verwarmen van de auto en de gematigde temperatuur levert optimale rijcondities op.

- Net als in de winter zijn er uitzonderlijke situaties denkbaar waarbij de actieradius nog hoger kan uitvallen, maar in de praktijk geeft de zomerwaarde een goede weergave van de maximale actieradius. Uiteraard geldt dat bij hogere temperaturen en het gebruik van airconditioning de actieradius lager uit zal vallen.

Welke actieradius wordt uiteindelijk in de EV Database gehanteerd?

Om het onderling vergelijken van elektrische auto’s zo simpel mogelijk te maken is één uiteindelijk getal nodig. Dit getal komt tot stand door een berekening op basis van diverse gemiddelden. Zo wordt onder andere een temperatuur van 9° Celsius, een luchtdruk van 1013 hPa, een normaal rijgedrag en een gemiddelde snelheid van 88 kilometer per uur gebruikt. Ook wordt rekening gehouden met een gemiddeld gebruik van verwarming en airconditioning. Uit het praktijkmodel komt vervolgens een getal dat voor alle voertuigen in de EV Database ter onderlinge vergelijking dient.

Hoe verhoudt zich de praktische actieradius tot de informatie van de fabrikant?

De fabrikant vermeldt de actieradius van een voertuig op basis van de NEDC of WLTP normering. De getallen die de fabrikant opgeeft worden in een laboratorium gehaald en zijn in de praktijk eigenlijk niet van toepassing. Ze dienen dan ook vooral ter onderlinge vergelijking van voertuigen. De praktische actieradius op de EVDB heeft exact hetzelfde doel, maar dan met zo realistisch mogelijke cijfers.

Hoe goed klopt het rekenmodel met de werkelijkheid?

Het rekenmodel is voor bijna alle voertuigen vergeleken met praktijktests uit diverse bronnen. Van sommige elektrische auto's bestaan zelfs zeer nauwkerige praktijkgegevens. Op deze bronnen hebben we onze rekenmodellen afgestemd en getoetst. Het rekenmodel geeft dan ook de meest realistische actieradius voor de 6 gestelde stiuaties. Het model wordt bovendien contstant van nieuwe data voorzien waardoor het model naar verloop van tijd alleen maar nauwkeuriger wordt.